فضای رسانه‌ای استان سیستان‌وبلوچستان و به‌ویژه شهر زاهدان از همان روزهای منتهی به برگزاری دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی، تاکنون گرفتار یکسری بداخلاقی‌ها و بدگویی‌ها شده است. عده‌ای که تا پیش از این در منطقه میدان‌داری می‌کردند، اینک پس از قبول شکستی مفتضحانه در انتخابات اخیر، چاره‌ی کار را در توهین و افترا به بزرگان و علمای این شهر جست‌وجو می‌کنند. مولانا عبدالحمید و سایر علمای دارالعلوم مکی زاهدان همچون گذشته در تیررس قرار گرفته‌اند و در تازه‌ترین اقدام نیز بخشی از سخنان مفتی محمدقاسم قاسمی، استاد برجسته فقه و حدیث دارالعلوم زاهدان در دیدار سالانه دانشجویان سراسر کشور با علما و دانشجویان، مورد تحریف قرار گرفته و سایت‌هایی خاص که از پشتوانه‌ای قوی برخوردارند، مدعی شده‌اند که ایشان به دانشمندان هسته ای کشور توهین کرده است.

نکته آنکه عده‌ای تندرو که منافع خود را در ایجاد تنش و اختلاف میان مردم خونگرم شیعه و سنّی استان سیستان‌وبلوچستان می‌بینند، این روزها همه‌ی توان خود را صرف غبارآلود کردن فضای اجتماعی استان و تشویش اذهان عمومی می‌کنند، امری که از آن باید به‌عنوان آفتی خطرناک برای امنیت و توسعه پایدار استان یاد کرد. در شرایط فعلی می‌طلبد که مسئولان و مدیران عالی‌رتبه دولتی در استان و مرکز، و علما و روحانیت معزز شیعه و سنّی چاره‌ای بیندیشند و اجازه ندهند این گروه‌های افراط‌گر که می‌توان آنان را «داعشی‌های شیعه» لقب داد، زمام امور را در دست بگیرند و تمام تلاش‌هایی را که طی سال‌های اخیر در جهت ایجاد امنیت پایدار در استان انجام گرفته، هدر دهند.

تلاش‌هایی که علمای اهل‌سنّت برای حفظ امنیت استان کرده‌اند

آنانی که مسائل استان سیستان‌وبلوچستان را از نزدیک دنبال می‌کنند و توسعه این استان بزرگ‌ترین دغدغه‌شان است، نمی‌توانند نقش علمای اهل‌سنّت این منطقه و تلاش‌های‌شان برای حفظ وحدت، امنیت و توسعه پایدار در این استان را انکار کنند. یکی از مقوله‌های مهم و بسیار پررنگ در سخنان  مولانا عبدالحمید، امام جمعه اهل‌سنّت زاهدان همواره بحث«گفتمان» بوده است. ایشان گفتمان را تنها راه حل مشکلات می‌داند و با تاکید تمام از کسانی که با تندروی و خشونت خواستار رسیدن به حقوق خود هستند، می‌خواهد از راه‌های قانونی وارد شوند. مولانا عبدالحمید می‌گوید: «ما همواره گفته‌ایم که افراد افراطی و تندرو در میان شیعه و سنّی وجود دارند، اما انتظار ما آن است که افراطیون هیچ طرفی نتوانند به طرف دیگر تعرض کنند و فضا را آلوده کنند. امروزه جهان اسلام از افراط‌گرایی رنج می‌برد و با مشکلات مواجه است.»(بیانات در جمع مردم چابهار ۸/۸/۱۳۹۴) بررسی بیانات سال ۱۳۹۴  مولانا عبدالحمید در مراسم‌های مختلف نیز نشان می‌دهد که یکی از مباحث مهمی که ایشان همواره روی آن تاکید کرده است، پرهیز از افراط و تندروی و تلاش برای حفظ امنیت استان است. ایشان بارها خطاب به مردم تاکید کرده که مشکلات خود را از راه قانون پیگیری کنند و از هر گونه تندروی بپرهیزند.

ایشان در خطبه‌های جمعه ۱۰ مهر ۹۴ می‌فرماید: «تندروی و افراط در هر ملت و در بین افراد هر قوم و مذهبی موجود است، اما باید نهایت سعی و تلاش را داشته باشیم که به افراد تندرو و افراطی میدان داده نشود و اعتدال و میانه‌روی و عقل و منطق در جامعه حاکم باشد. مسئولیت‌پذیری، انتقادپذیری و اعتدا‌ل‌گرایی بهترین مسیر است. لذا همه ما باید از وحدت و امنیت پاسداری و حفاظت کنیم.»

مولانا عبدالحمید همچنین در خطبه‌های نماز عیدفطر خطاب به مردم زاهدان تاکید می‌کند: «ما معتقدیم که در داخل و خارج از کشور و در بین تمام اقشار، حتی در بدنۀ دولت و حاکمیت افراد تندرو و افراطی وجود دارند که هزینه‌های گزافی را به نظام تحمیل کرده‌‌اند. ما امروزه شاهد حضور افراط‌‌گرایانی در سطح دنیا و نیز درون کشور هستیم که واقعیت‌ها و شرایط دنیا را نادیده می‌گیرند و برای شیعه و سنّی و جهان اسلام هزینه می‌تراشند. افراط‌گرایی و مشکلاتی که امروزه جهان اسلام از آنها رنج می‌برد نتیجه همین تنگ‌نظری‌ها و حق‌کشی‌هاست.»

ایشان همچنین در خطبه‌های جمعه ۶ شهریور ۹۴ خطاب به مردم زاهدان تاکید می‌کند: «مذاکره و گفتمان نشانۀ هوشیاری و عقل‌مندی است. عقل سالم، به‌جز در موارد خاص، جنگ و خشونت را مردود می‌داند. مذاکره و گفتمان بهترین راهی است که انسان می‌تواند بدون جنگ و درگیری مشکلات را حل کند.»

با تاکید باید گفت که علمای اهل‌سنّت همواره در برابر خشونت و افراطگری قد علَم کرده‌اند و تاجایی که از دستشان برآمده به کسی اجازه تندروی و بداخلاقی نداده‌اند. این تلاش‌ها به قدری بوده که خیلی جاها از سوی محافل تندروی سنّی انگ «سازش» و «معامله» به آنان زده شده است. نکته‌ای که نیروهای اطلاعاتی و امنیتی استان به‌خوبی از آن آگاه هستند. همین چند وقت پیش بود که تصاویر دیدار  مولانا عبدالحمید با مسئولان بلندپایه نظام را شبکه‌های مجازی وابسته به همین محافل تندرو منتشر و ادعا کردند که  مولانا عبدالحمید به فکر منافع خودش است نه دفاع از حقوق مردم.

این مورد تنها مشتی نمونه خروار است. با این حال مولانا عبدالحمید و سایر علمای ربانی و مخلص اهل‌سنّت سیستان و بلوچستان هیچگاه از تلاش برای حفظ وحدت و امنیت پایدار در منطقه باز نیامده‌اند. آنان از هر تریبونی برای آرام کردن اوضاع و تحذیر مردم از هرگونه افراط و تندروی و اقدامات خشونت‌طلبانه استفاده ‌کرده‌اند. بدون شک امنیتی که هم اکنون ما در استان شاهد آن هستیم تنها حاصل تلاش‌های نیروهای اطلاعاتی و امنیتی استان نیست، ظلم است اگر ادعا کنیم علمای مخلص اهل‌سنّت منطقه هیچ نقشی در جهت حفظ امنیت استان نداشته‌اند.

تلاش‌ها برای ریشه‌کن کردن افراط‌گری در استان باید همه‌جانبه باشد

شکی نیست که علمای بزرگوار شیعه در استان تاثیرگذارند و برای حفظ وحدت و همبستگی مردم تلاش می‌کنند. اما در شرایط حساس فعلی اقدامی که بسیار مهم است، ایستادگی و مقابله با تندروی‌ها و افراطی‌گری‌ها و بداخلاقی‌هاست؛ همان کاری که علمای بزرگوار اهل‌سنّت در استان با تلاش بسیار انجام می‌دهند. یقینا علمای بزرگوار و روحانیت شیعه می‌دانند که تندروی و خشونت فقط این نیست که کسی سلاح به دست گیرد و خون مردم را بریزد. حرکت‌های مسلحانه و ریختن خون هر انسانی نابخشودنی و محکوم است، اما باید یقین کرد که ریختن آبرو و هتک حرمت علما هم دست کمی از سلاح به دست گرفتن و خون ریختن ندارد. باید علمای عزیز شیعه هزینه کنند. باید هم‌پای علمای بزرگوار اهل‌سنّت تلاش کنند و ریشه‌ی افراطگری و تندروی را، از سوی شیعه باشد یا سنّی، بخشکانند. آنان باید با داعشی‌های شیعه مقابله کنند. باید برای برقراری امنیت پایدار تلاش همه‌جانبه صورت گیرد. بزرگترین انتظار آحاد مردم این منطقه آن است که همانگونه‌که علمای بزرگوار اهل‌سنّت در برابر تندروهای اهل سنّت ایستاده‌اند و از هیچ تلاشی در جهت توجیه یا مقابله با آنها دریغ نمی‌کنند، علما و روحانیت معزز شیعه نیز در برابر تندروهای شیعه قد علم کنند و از خود صلابت و اقتدار و استقلال نشان دهند. باید یقین کرد که تنها اقدامات تندروهای سنّی امنیت استان ما را تهدید نمی‌کند، تندروهای شیعه هم می توانند آتش اختلاف را در این منطقه شعله‌ور کنند.

نباید به داعشی‌های شیعه استان اجازه گردن‌کشی داده شود

طی چند سال اخیر سایت‌های به اصطلاح خبری تحلیلی بسیاری در استان سیستان‌وبلوچستان که قارچ‌گونه در استان سیستان‌وبلوچستان سر برآورده‌اند و فضای عمومی را روزبه‌روز بیشتر آلوده می‌کنند. بررسی‌ها نشان داده است که گردانندگان این سایت‌های زنجیره‌ای در واقع «نمایندگان» طیف‌های تندروی خاصی هستند که در تهران، مشهد و چند شهر بزرگ دیگر فعال‌اند. آنها با راه‌اندازی این سایت‌ها می‌خواهند در استان سیستان‌وبلوچستان همان فعالیت‌هایی را بکنند که هم‌پیمانان آنها در کلانشهرها با بکارگیری سایت‌هایی خبری همچون «رجانیوز»، «مشرق»، «جهان‌نیوز»، «بولتن‌نیوز» و این اواخر «اویس» انجام می‌دهند. تنش‌آفرینی، غبارآلود کردن فضا و ایجاد تشتت و اختلاف از طریق «شایعه‌پراکنی» و «تخریب چهره‌های تاثیرگذار و مردمی» بزرگ‌ترین هدف این گروه‌ها در تهران و سایر استان‌هاست. سایت‌هایی خبری که اینک به یقین باید گفت وابسته به محافل خاص هستند و برهمین اساس هر نوشته‌ای را که بخواهند روی خروجی خود می‌فرستند، به هر شخصیت و مقامی که دلشان بخواهند توهین می‌کنند، سخنان هر کسی را که بخواهند تحریف می کنند و کسی هم جلودارشان نیست.

به‌راستی چرا پایگاه رسمی اهل‌سنّت ایران، «سنّی آنلاین» و حتی پایگاه اطلاع رسانی دفتر مولانا عبدالحمید، امام جمعه اهل‌سنّت زاهدان، که صرفا به انتشار بیانات این شخصیت معتدل و دلسوز می‌پردازد، فیلتر است، اما این سایت‌های تندرو که هیچ یک از پست‌های آنها خالی توهین نیست، با حاشیه امنیت کامل فعالیت می‌کنند. مگر مسئولین عزیز ما در جریان فعالیت‌های مخرب این سایت‌ها نیستند؟!! مگر شاهد توهین‌های اینان نیستند؟! شکی نیست که یاغی‌گری و انجام عملیات‌های مسلحانه و خشن یک تهدید جدی برای امنیت منطقه به‌حساب می‌آید، تردیدی در این‌باره نیست. اما مگر امنیت کشور و این استان تنها با یاغی‌گری و راهبندان به مشکل می‌خورد؟! آیا این بی‌اخلاقی‌های مجازی و سم‌پاشی‌های رسانه‌ای امنیت ما را با تهدید جدی مواجه نمی‌کند؟!! آیا این تنش‌آفرینی‌ها و ایجاد تشتت و اختلاف بین شیعه و سنّی پاسداشت خون شهداست؟!! آیا این بددهنی‌ها و تحریف سخنان علمای دلسوز اهل‌سنّت در استان خدمت به نظام جمهوری اسلامی است؟!! هیچ عقل سالمی در پاسخ به این سوال‌ها آری نمی‌گوید.

مسئولان امنیتی و اطلاعاتی کشور و استان به این ظرافت‌ها باید توجه کنند.  آنان باید بدانند که علمای اهل‌سنت هر چه تلاش کنند، زمانی تلاش‌شان به ثمر می‌نشیند که به این گروه‌های تندرو اجازه توهین، تحریف و افترا داده نشود. آنانی که نظام و انقلاب را دوست دارند هوشیار باشند، آنانی که برای حفظ نظام و انقلاب شهید داده‌اند، بیدار باشند! اینان دارند آب را گل‌آلود می‌کنند تا از آن ماهی بگیرند. اینها همان عناصر معلوم‌الحال و «کیهان‌مآبی» هستند که نان‌شان در تنش و چنددستگی است. به اینها نباید بیش از این اجازه گردنکشی داد. اینها «داعشی‌های شیعه»اند و خطرشان کمتر از داعشی‌های شام و عراق نیست. اوضاع اگر به همین شکل پیش برود و کسی قدمی در جهت متوقف کردن این اقدامات تخریب‌گر برندارد، استان با مشکلات جدی مواجه می‌شود.

عبدالکریم سارانی

۱-فروردین-۱۳۹۵